Kienbaum evalueert vrouwenquotum in Duitsland

Wat Nederland kan leren van 5 jaar vrouwen-quotum in Duitsland – wetgeving werkt, maar bedrijven springen slechts zo hoog als wordt gevraagd. 

In de afgelopen jaren heeft de Duitse regering verschillende stappen ondernomen om de gelijkheid van vrouwen en mannen op de werkplek en de genderpariteit in het management te verbeteren. Onder andere middels de – reeds sinds 1 mei 2015 – bindende invoering van een 30%- vrouwenquotum in de Raad van Commissarissen. 

In opdracht van het Duitse ministerie voor Gezinszaken, Senioren, Vrouwen en Jeugd (BMFSFJ) heeft Kienbaum onlangs de evaluatie van de "Wet voor de gelijke deelname van vrouwen en mannen aan managementfuncties in de particuliere sector en in de overheidsdienst" uitgevoerd. Het doel van de evaluatie was het vaststellen van de acceptatie en de effectiviteit van de wettelijke verplichtingen op het aandeel van vrouwen en mannen in toezicht- en managementposities.

“Uit de evaluatie blijkt dat de wet effect heeft en heeft bijgedragen aan een aanzienlijke toename van het aandeel vrouwen in de raden van commissarissen. Bij de ruim 100 ‘quotabedrijven’ is het aandeel vrouwen gegroeid van 25% in 2015, naar 35% in 2019”, zegt Klaas Bovenhuis, partner bij Kienbaum. In vergelijking met de Raad van Commissarissen heeft het aandeel vrouwen in de Raad van Bestuur - zonder vast quotum - zich echter slechts ontwikkeld van 5% naar 11%. Dit beperkte effect van een in dit geval niet-bindende maatregelen, is nog sterker zichtbaar bij de ‘non-quotabedrijven’ die slechts een streefcijfer hoeven te definiëren. Na 5 jaar blijkt dat slechts 20% van deze bedrijven zichzelf een target groter dan nul voor de Raad van Bestuur heeft gesteld; zichtbare ambitie ontbreekt, aldus Bovenhuis.

“Wetgeving is dus noodzakelijk om de benodigde verandering teweeg te brengen. Maar niet alleen, want dan blijken de bedrijven slechts zo hoog te springen als moet.” Wat verder uit het onderzoek blijkt, is dat bedrijven die de quota wel halen, diversiteit hebben geïncorporeerd in hun bedrijfscultuur en processen. Dit in tegenstelling tot de bedrijven en openbare instellingen die nog steeds vastzitten in traditionele rolmodellen en nog te zelden op een zelfverantwoordelijke en systematische manier het leiderschap van vrouwen van onderaf opbouwen.

Naast druk van buitenaf, zal daarom ook het belang en de toegevoegde waarde van diversiteit blijvend onder de aandacht gebracht moeten worden om een duurzame mindshift te creëren. Diversiteit en dus meer vrouwen aan de top, is deze dagen namelijk harder nodig dan ooit. De huidige disruptieve vraagstukken omtrent digitalisering, klimaatverandering, discriminatie en vergrijzing, vragen ook om diversiteit en inclusie, volgens deelnemers van het onderzoek. Gender equality is namelijk niet alleen een kwestie van rechtvaardigheid, maar ook één van economische noodzaak.

De Duitse overheid overweegt daarom dan ook de quotaverplichting breder uit te rollen naar enerzijds Raden van Bestuur en management en anderzijds deze verplicht te stellen voor een groter aantal bedrijven. Daarnaast wil de overheid instrumenten ontwikkelen (zoals voorlichting, best practices, rapportage en monitoring) en betere condities creëren (ouderschapsverlof, flexibel werken, etc) om de groei van diversiteit te versnellen.



Nederland heeft, met name de laatste jaren, flinke stappen gezet op het gebied van gender equality, getuige de meest recente bedrijvenmonitor, maar kan zeker profiteren van de lessen uit Duitsland. 

Verder lezen? Download dan hieronder de samenvatting van het onderzoek.